The Department of Internal Affairs

Te Tari Taiwhenua | Department of Internal Affairs

Building a safe, prosperous and respected nation



 

Ingoa pēpi Māori rorotu mō te tau 2022


Maiea te rewanga o Matariki ki runga, maiea te Aitanga a Tiki ki te whenua
When Matariki rises to the surface, it signifies the rising of a new generation


Kua whakaputa a Te Tari Taiwhenua i ngā ingoa pēpi Māori rorotu mō te tau 2022.

Ko Aroha/Te Aroha mō te kōtiro, ko Ariki/Te Ariki/Teariki mô te tama, koia nei ko ngā ingoa pēpi Māori rorotu e rua.

Mai i te tau 2013, kua whakaputa a Te Tari Taiwhenua i te rārangi o ngā ingoa pēpi Māori rorotu. I mua, ka whakaputahia tēnei rārangi i te ūpoko o te Kohitātea, engari hei muri ake nei ka tāia te rārangi hei te Matariki. Nō te mea kua rerekē te wā pūrongo me tō mātau tikanga hou, kāore e taea te whakatairite māmā ngā ingoa rorotu o tçnei tau ki ērā o ngā tau kua hori.

Ka taea te rārangi katoa o ngā ingoa rorotu te tirotiro ki SmartStart

Nō tēnei tau, kua whakahou mātau i tō mātau tikanga mō te whakatau ko ēhea ngā ingoa me whakauru mai ki te rārangi hei ingoa rorotu. I mua, ko tō mātau tikanga, e whakaurua ai tētahi ingoa ki te rārangi me whai i ngā oropuare me ngā orokati o te arapū reo Māori.

Kua whakatinana a Te Tari Taiwhenua i tētahi tikanga hou e āta arotake ana i te pūtaketanga mai o ia ingoa, ka āta aromatawaitia hoki e ngā kaitohutohu ā-roto me tētahi rōpū kaumātua. Ka tukua ngā ingoa kōwhiri ki Te Taura Whiri i te Reo Māori, mā rātau te arotake whakamutunga.


He whakamārama i ngā panonitanga

I rapu tohutohu mātau i a Haemata Ltd mō te āhua o te whakatau a Te Tari Taiwhenua i ngā ingoa ka whakaputaina. Nā runga i ā rātau tohutohu, kua waihanga mātau i tētahi tukanga hātepe-toru hou:

1. Ka whakarite mâtau i tetahi rârangi tuatahi roa mā te tango ake i ngā ingoa katoa mai i ā mātau raraunga rēhita whānautanga e tutuki ana ngā āhuatanga e rārangi iho nei:

· Ko ngā oropuare ko te I, e, a, o, u anake (me ngā oropuare roa)
· Ko ngā orokati ko te p, t, k, m, n, ng, wh, r, h, w anake
· Me mutu ngā ingoa katoa ki te oropuare

2. Kātahi ka āta whakaarohia, ka hihiratia ia ingoa.
3. Ka kōrerotia tā mātau rārangi ki ō mātau kaumātua, ā, ka hihiratia ā mātau tūtohunga e Te Taura Whiri.

I mua, ko tō mātau tikanga, e whakaurua ai tētahi ingoa ki te rārangi me whai i ngā oropuare me ngā orokati o te arapū reo Māori.

Nō te Rātū te 21 o Pipiri 2022 ki te Rātapu te 9 o Hōngongoi 2023 ngā ingoa. E whai ana ēnei rā i te wā o Tangaroa o te maramataka Māori, e hono ana ki a Matariki. Kei te hāngai ēnei rā ki ngā tohutohu a te Rōpū Tohutohu o Matariki, i te wā i whakatauhia ai ngā rā o te hararei tūmatanui.
Mānawa maiea te putanga o Matariki
Mānawa maiea te ariki o te rangi
Mānawa maiea te Mâtahi o te Tau
Tīhei Matariki e!
Celebrate the raising of Matariki
Celebrate the raising of the lord of the sky
Celebrate the raising of the new year



Ngā ingoa pēpi Māori rorotu

Tama

IngoaKaute
Ariki/Te Ariki/Teariki121
Nikau88
Wiremu85
Rawiri78
Mikaere74
Manaia69
Kai62
Manaaki59
Kahurangi57
Koa54

Kōtiro

IngoaKaute
Aroha/Te Aroha170
Aria142
Anahera116
Maia108
Moana90
Kaia84
Manaia83
Atarangi/Te Atarangi81
Ataahua61
Marama61